SERRA DO XISTRAL. 5: 2020

sábado, 11 de abril de 2020

33.- AS TERRAS INTERMEDIAS ( Contraportada)

Parque Etnográfico e Arqueolóxico

da Serra do Xistral

5 BLOG. AS TERRAS INTERMEDIAS

miércoles, 8 de abril de 2020

32.- ( Zona 24 ) BALSA. XENERALIDADES

BALSA

Asentadas na parte superior (400 m) dunha elevaciòn entre a estrada e o Rio Ouro fican 2 Lugares ( Balsa e As Veigas), nunha chaira fertil e alongada.

Tendo o Cadramòn como epicentro, a bisbarra semellara sempre con vida propia dende èpocas moi antergas.

No centro sul da imaxe, o Escouridal coa sua fervenza.

Fixàdevos no outeiro marcado de marelo a poucos do Centro do Cadramòn. Posible asentamento ds Idade do Ferro?...anterior?

Imaxe ampliada do asentamento descrito.

O mesmo asentamento no ano 56. Fixàdevos na sua croa e a sua situaciòn.

24. A BALSA

B) XENERALIDADES

O Rio Ouro divide esta Zona coincidindo verticalmente cos limites das seccións marcadas. Podémola definir cortándoa en duas partes: a esquerda unha pequena elevación lonxitudinal prolongada dende os altos fortemente colgados con imporante vista estratéxica ( Un Castro) no lugar de O Loureiro) alberga dentro dun terreo fértil a dos Lugares ( A Balsa e As Veigas) , limitadas no oeste pola Estrada Ferreira-Abadin e polo leste con a depresión do Rio Ouro. A dereita aparécesenos un brusco descenso con un recodo onde aséntase o Lugar de Ribeira.

B.1.1 TERRA

B.1.2- Orografía Duas zonas determinadas: a chairiña onde fican A Balsa e As Veigas con o rio Ouro vertebrando a zona, e o brusco descenso (Ribeira) a dereita, no que tamén afluie outro Rio provinte do leste, emerxendo dous pequenos outeiros diante de Ribeia.

B.1.3 Outeiros. Non se aprecian puntos determinantes agás do lugar do Loureiro e diante de Ribeira.

B.1.4..- Chairas.- Chaira de A Balsa.

B.2.1 VEXETACIÓN

B.2.2 Tipo monte Propio da ocupación contemporanea. Pastos e labradío.

B.2.3. Especies crecemento .- Eucaliptus.

B.3.1.- .1.1 AUGAS

B.3.2 .- Cauces e Concas..- Cauce rio Ouro

B.3.3 .-Depresións Depresión rio Ouro

B.3.4 .- Rutas- Sul-Norde

B.3.5.- Berces.- .- Non

B.3.6.- Fontes.- Non se aprecian oficialmente

C) HÁBITAT

C.1.1.- Cercados, Marcos, etc. Os propios da ocupación contemporánea.

C.1.2.- Camiños principais .- Comunicacións interiores e exteriores. Polo sul, O Cadramón fica a menos de 4 km con unha amplia rede de Lugares na sua bisbarra. Polo norte, conexión ( creemos que histórica) co Loureiro.

D) TOPONIMIA.- Veigas, Balsa, Ribeira, Ouro, Rozadas, A Cubela, Celeiro. O Loureiro.

E) XACIGOS.- Sección non investigada.

F) As Seccións

Sección A.-

Xeografía.- Chaira onde aséntanse os lugares de A Veiga e Balsa, prolongción da chaira do Loureiro.

Patrimonio.- Sección sen estudar, mais posiblemente O Loureiro fora un enclave arcaico .

Sección B.- Sección non investigada.

Xeografía.- Rio Ouro cun afluente provinte do dereita. Cunca do Rio Ouro.

Patrimonio.- Sección sen estudar.

Sección C

Xeografía.- Resto da zona achairada e alta, diante dos Lugares de Balsa e Veigas.

Patrimonio.- Sección non investigada.

Sección D

Xeografía.- Partindo da depresión do Ouro, atopamos unha grande aba cara os 2 pequenas cumes de 396 m e 432 m diante de Ribeira.

Patrimonio.- Sección non investigada.

31.- ( Zona 23 ) O ALBARDO. XENERALIDADES

O ALBARDO

Dende a chaira das Forcadas (539 m) iniciase un descenso cara o rio Ouro polo leste. No primeiro tramo do mesmo (400 m ) nunhas pequenas chairas colgadas, atòpase o Lugar do a Albardo, asentado nesas pequenas chairas formadas por un primer tramo de suave descenso, para continuar bruscamente despois da estrada situada a 381 m. A poucos da subida dende a estrada atopase un outeiriño a 385 m

B) XENERALIDADES

Son varios os Lugares que descansan en pequenos descansos achairados na suave baixada en un primeiro tramo dende a gran alta chaira das Forcadas, agás o Corvelle que fica como unha prolongación da mesma. A estrada Ferreira-Cadramón-Abadín corta esta Zona 23 a unha altitude de 350 m,, adoitando a aba descendente, facelo mais abrupto dende a Estrada nun 2 tramo.

B.1.1 TERRA

B.1.2- Orografía .- Aba descendente da Gran Chaira das Forcadas, suave nun primeiro tramo, abrupto nun segundo tramo.

B.1.3 Outeiros. Observase moi perto do Albardo un pequeño promontorio de 435m, polo demáis a aba descendente dende os 500 m é uniforme.

B.1.4..- Chairas.- Pequenos descansos onde se asentan os Lugares referidos.

B.2.1 VEXETACIÓN

B.2.2 Tipo monte.- Leiras agricolas simulteado con zonas de pastos.

B.2.3. Especies crecemento .- Plantacións de eucaliptos.

B.3.1.- .1.1 AUGAS

B.3.2 .- Cauces e Concas..- Non se aprecian.

B.3.3 .-Depresións Inicio da depresión do Rio Ouro.

B.3.4 .- Rutas- Non.

B.3.5.- Berces.- .-Non.

B.3.6.- Fontes.- Non se aprecian oficialmente.

C) HÁBITAT

C.1.1.- Cercados, Marcos, etc. As propias liñas contemporaneas de protección dos cotos.

C.1.2.- Camiños principais .- Camiños que intercomunican os Lugares e as zonas altas.

D) TOPONIMIA.- Albardo, Corvelle, Bustomeao, Rego Cavado

E) XACIGOS.- Zona sen estudar.

F) As Seccións

Sección A

Xeografía.- Aba noroeste sobre a depresión do Rio das Cancelas.

Patrimonio.- Apréciase cercado ovalado na dereita da pista unha vez deixado atrás o Albardo.

Sección B

Xeografía.- Aba norleste sobre a depresión do Rio das Cancelas e limitando o leste con un tramo pequeño da estrada Ferreira.- Abadin

Patrimonio.- Sección sen estudar.

Sección C

Xeografía.- Baixada suave con o centro do Lugar do Albardo

Patrimonio.- Sección sen estudar.

Sección D

Xeografía.- Inclusión da estrada Ferreira-Abadín que divide esta zona. A baixada despois da estrada tórnase abrupta.

Patrimonio.- Sección den estudar.

30.- ( Zona 22 ) FORCADAS ( 4 ) AS FORCADAS

NECRÓPOLIS DAS FORCADAS

Botamos de novo mán a esta serie enumerada de espazos, que nos servirá de guieiro cara futuros estudos desta zona, que moito tén que decir , moito que escoitar , moito que saber investigar e transcribir; sempre levando de bandeira a intuición e a sabiduria , e non a creatividade de ver onde nada hai ( pedra na que caemos todos algunha vez, e non será a derradeira!!). Como xá informamos , esta serie de blogs son de futuro, non de presente; polo tanto serán outras persoas quenes os rescaten e saiban aproveitalos. Obviamente si nesta xeneración hai xente que se encariñe co proxecto, e o leve adiante, seria realmente fantástico.
Nesta ocasión imos centrarnos na parte correspondente as Forcadas; creando unha liña de partición entre estas ultimas e o Brañón que parte dos Altos (2A) e vai baixando ate o coto 8.

Tomando como referencia o prado da dereita, imos explicar o que vemos:

Centro da imaxe: os Altos (1A e 2A)

Flecha: Tumulo no sul da entrada anterga (F2)

Na imaxe, aparte da información dos relieves e pliegues de terreo , podedes ollar as distancias povoacionais coa Chaira das Forcadas, asi como a propia constitución e ordeamenteo do territorio. Para despistados, consultar co mapa que está na cabeceira desta entrada. Unha vez vistos os peches circulares do Brañón, imonos centrar agora nas Forcadas tomando como referencia o prado que nos fai de limite con o Albardo, e que chamaremos provisionalmente "Recinto Arbolado". Daquela situémonos xá no F1; na sua entrada.

Na Area que fica o caròn da entrada o recinto arbolado xuntanse varias estructuras arredor dunha grande pedrafita, das que somentes imos aportar imaxenes fuxindo de toda apreciaciòn.

Entrada actual no Recinto Arbolado, ( provisoriamente bautizàmolo asì, para identificalo, como outros moitos xacigos). (F1)

O caron do recinto, a sua esquerda.

As beiras do sendeiro de entrada

GRANDE PEDRAFITA CUADRANGULAR

A poucos metros a dereita da entrada do recinto atòpase esta grande pedrafita. Sen entrar en divagaciòns baratas, aportamosvos imàxenes da mesma.

Fuxindo de ubicala, polo cambiante dos limites desta Chaira, sò podemos adiantar que esta familla de pedrafitas ( neste traballo aportamos màis pedrafitas deste tipo) teñen en comùn a enorme importancia de ser o nexo dunha serie de estructuras bàsicamente imprescindibles para aquelas Èpocas. Na imaxe: vista posterior.

Vista lateral dereita. No fondo, as estructuras de Brañòn.

Vista frontal dereita. Observade o chan.

Vista frontal esquerda. No fondo, o Recinto Arbolado.

Cazolas na sua cume

Canelòns laterais. Vista frontal esquerda

Canelòns laterais. Vista frontal dereita.

Rebaixe circular. Vista frontal dereita

A resposta da sua funcionabilidade nola aportarà a sua bisbarra . Parte traseira da pedrafita no centro da imaxe ( Sempre estamos na àrea F1). Fixàdevos da orde en que estàn as pedras no primeiro termo...semella unha coiraza?

Voltamos a grande àrea o caròn da Chaira que a conecta co Albardo e fica reconvertida a prado protexèndoa e limitàndoa coas grandes penas que daban significado total o sentido desta Chaira. Màgoa!!!

Pola forma, tamaño e magnitude destas pedras daremonos unha idea da grandeza desta Chaira das Forcadas.

Perdèuse para sempre o sentido dos axexadoiros k atopamos nelas, o estar completsmente desubicadas.

Alguna pena resalta a sua maxestuosidade.

Finalmente retornamos o coche, aparcado o caron da pista a entrada oficial da Chaira das Forcadas, e o facemos por un camiño vello o caròn dos limites do grande prado (Recinto Arbolado).

29.- ( Zona 22 ) AS FORCADAS ( 2 ) O BRAÑÓN

O BRAÑÓN

Glosario:

FI.- Unha vez franqueada a entrada oficial, descubriremos unha amplia chaira repleta de afloramentos de pedras de distintos tamaños.

FI.- Gardando a liña do prado.- Na anterga entrada a este peche, hoxe reconvertido nun prado, podemos ollar varias estructurs , e seguindo unha liña imaxinaria , unha mamoa de respetables dimensións.

AS FORCADAS

1.- Peche poligonal

2.- Lugar tumular

3, 4, 5, 6, 7 e 8 .- Prados a investigar

O BRAÑÓN

1B.- Prado picudo

2B.- Gran peche circular

3B.- Estructura anterga

4B.- Engadido estructura anterior

1A.- Outeiro de entrada

2A.- Outeiro do medio

3A.- Metade dos Altos.

4A.- Terras Altas do Brañón

Mapa fisico resaltando os accidentes e relieves

Fixadevos na parte angular inferior esquerda.

Ampliaciòn zona reseñada ( a flecha indica unha antiga (3B) estructura)

A mesma àrea no ano 56

Area das Forcadas. Imaxe actual

A mesma area no ano 56

UNHA ÁREA SOSPEITOSA!

Detalle tipico dos peches existentes neste lugar concreto.

Un pouco mais arriba da esquina do peche atopase este grupo de penas formando un refuxio no seu interior. No angulo do peche fica un exemplo de peďra redonda.( figura inferior)

Moi perto do unico afloramento fluvial desta chaira, atòpase esta pena.

Nova vista da pena descrita

A pena redonda

Añadir leyenda

OS PECHES

O interior dos mesmos conteñen as agardadas estructuras. A propia natureza as delata.

Entre tanto e tanto cercado circular, sempre existen ergueitos parte daquelas penas que o compuxeran.

Nova estructura no centro da imaxe, dentro dun peche

As veces limpan os interiores dos peches para dei ar a un lado as pedras arremuiñadas

O GRANDE TÚMULO

Fica nunha pequen elevaciòn (2) en liña coa entrada anterga o prado (F2)

Vista dende o curuto da mamoa.

martes, 7 de abril de 2020

28.- ( Zona 22 ) AS FORCADAS ( 2 ) OS ALTOS DAS FORCADAS

OS ALTOS DAS FORCADAS

A Mina

Na imaxe, a " peninsula aràbiga" onde fican o Monte das Cancelas e a Chaira das Charcas. No sul fica entre o Porto do Rio, Bustomeao, Corvelle e o Albardo esta Zona 22 : a grande necròpolis das Forcadas ( A Fraga do Xesto).

A Mina

No lugar do cruce cara o Lugar das Cancelas presentasebunha extensiòn moi achairada que fora reaproveitada para canteira.Sò quedan uns montìculos...

Vista da Mina coas suas coordenadas.

Dende a Mina vemos o cruce cara o Lugar das Cancelas e os altos das Forcadas ( deeita).

Os Altos das Forcadas

Vista da Mina ( no centro da imaxe) . Observade os desniveis e os debuxos na terra.

Subindo polos Altos das Forcadas atopamos esta estructura.

...estructura k fica a brira dun sendeiro.

A " entrada oficial a Necrópolis das Forcadas

Na mesma pista do Albardo aparècesenosvesta pedra co singular rebaixe no seu curuto ( axexadoiro). Estamos xà na " doada entrada oficial " à necropolis das Forcadas, mais nòs imos preferir acceder pola parte central dos Altos que a protexen.

VISTAS XERAIS DA NECRÓPOLIS DAS FORCADAS

Enclavada nunha grande chaira, este eido - permanentemente ocupado dende epocas inmemoriables; fora un referente - tristemente esquecido- para èpocas actuais.